De Europese ministers van Buitenlandse Zaken besloten afgelopen maandag om het
merendeel van de sancties tegen het voormalige Birma voor een jaar op te
heffen, in reactie op de democratische hervormingen van het afgelopen jaar.

Door eerdere sanctiemaatregelen tegen het militaire regime van Myanmar, dat
tot afgelopen jaar de touwtjes volledig in handen had, waren geldstromen van
bedrijven die actief waren geweest in het land bevroren.

Maar met het wegvallen van de boycotmaatregelen, gaan ook de deuren voor
buitenlandse ondernemingen weer open. Inclusief Nederlandse bedrijven, die
jarenlang wegbleven uit angst voor sancties en reputatieschade.

Myanmar is interessant vanwege de rijkdom aan grondstoffen, waaronder aardgas
en edelstenen, maar ook vanwege de lage lonen. Omdat het dichter bij Europa
ligt dan landen als China, kan het voor bedrijven interessant zijn als
productieplaats. Daarnaast is er veel deltagebied, waar baggeraars als
Boskalis opdrachten binnen kunnen halen.

China dominant

Saskia Kunst, programma coördinator van het Burma Centrum Nederland (BCN), is
voorzichtig positief: “Na vijftig jaar dictatuur ontstaat er niet in één
keer een economie waarin vrij kan worden geïnvesteerd. Maar het is de eerste
kans in twintig jaar om te hervormen,” aldus Kunst. “Als er een nieuwe
economie wordt opgebouwd, moet er wel een gedifferentieerde economie
ontstaan, waar niet alleen China het voor het zeggen heeft.”

Momenteel is dat wel het geval. Ongeveer twee vijfde van de geïmporteerde
goederen in 2010 kwamen uit China, aldust het CIA
World Factbook. Naar alle waarschijnlijkheid zullen deze verhoudingen
veranderen. Want naast de Europese Unie hebben namelijk ook de VS en
Australië aangekondigd om handelssancties te versoepelen.

Verouderde havens

Omdat Myanmar jarenlang onaantrekkelijk was om in te investeren, is ook de
haveninfrastructuur zwaar verouderd. Baggeraar Boskalis houdt het land dan
ook “met belangstelling in de gaten”, aldus woordvoerder Martijn
Schuttevaer. Al weet hij nog niet of er concrete plannen klaarliggen. “Je
kan je voorstellen dat havens moeten worden verdiept om grotere schepen te
ontvangen. Ook moeten havens worden verbreed, zodat de boten kunnen
draaien,” aldus Schuttevaer. "Zo krijgt de Birmese economie en
bevolking aansluiting met de wereldeconomie.”

Ook woordvoerder John-Paul Schuirink van bierproducent Heineken spreekt van
“positieve ontwikkelingen”. Maar concrete plannen heeft Heineken nog niet.
“Je moet bij dit soort dingen een pas op de plaats maken en geen overhaaste
beslissingen nemen,” aldus Schuirink.

Die les heeft Heineken getrokken uit een kort investeringsavontuur in 1995,
dat al na een jaar vanwege oplopende politieke spanningen werd beëindigd.
“Uit angst voor een publieke boycot,” legt Schuirink uit. Toen was het onder
andere het Burma Centrum Nederland dat fel campagne voerde tegen Nederlandse
investeringen in het land.

Grondstoffen

Investeren zonder reputatieschade op te lopen moet volgens Saskia Kunst van
het BCN mogelijk zijn. Zolang bedrijven niet alleen aan zichzelf, maar ook
aan de bevolking denken. Kunst: “Birma is de laatste jaren vrij efficiënt
leeggeroofd. Het zou goed zijn voor Birma als de grondstoffen worden
gebruikt ten voordele van het land zelf.”

Myanmar heeft tijdens de militaire overheersing van ruim vijftig jaar amper
kunnen profiteren van de economische groei van buurlanden als India en
China. Met een inkomen per hoofd van de bevolking van ongeveer duizend euro
in 2011 behoort het tot de armste landen van de wereld.

Maar door de gunstige ligging in Zuidoost-Azië en een rijkdom aan grondstoffen
kan daar verandering in komen, nu handelsbarrières verdwijnen. Myanmar staat
met haar aardgasreserves op plaats 37 in de wereld, zo blijkt uit cijfers
van het Amerikaanse energieagentschap EIA.

Democratische hervorming

De versoepeling van de sancties is het gevolg van snelle democratische
hervormingen in het land. Begin april dit jaar werden de eerste vrije
verkiezingen gehouden sinds 22 jaar, in het door de militaire junta
onderdrukte land.

De partij van oppositieleidster Aung San Suu Kyi behaalde bij tussentijdse
verkiezingen in april het merendeel van de verkiesbare zetels. Maar omdat
het om een tussentijdse verkiezing ging, heeft haar partij nog lang geen
meerderheid in het parlement. Bij de algemene verkiezingen in 2015 zal pas
blijken of de heersende, door militairen gesteunde partij bereid is macht af
te staan.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl